از این شعر کاملاً پیداست که
فردوسی بزرگ تا چه اندازه محب اهل بیت (س) بوده و به حقیقت وجودی جانشینی
حضرت علی(ع) اعتقاد داشته و طبعاً اگر جو حاکم اقتضا میکرد بی شک به طور
صریح بیان مینمود. بخوانید:
منم بندهی اهل بیت نبی..............ستایندهی خاک و پای وصی
حکیم این جهان را چو دریا نهاد..............برانگیخته موج ازو تندباد
چو هفتاد کشتی برو ساخته..............همه بادبانها برافراخته
یکی پهن کشتی بسان عروس..............بیاراسته همچو چشم خروس
محمد بدو اندرون با علی..............همان اهل بیت نبی و ولی
خردمند کز دور دریا بدید..............کرانه نه پیدا و بن ناپدید
بدانست کو موج خواهد زدن..............کس از غرق بیرون نخواهد شدن
به دل گفت اگر با نبی و وصی..............شوم غرقه دارم دو یار وفی
همانا که باشد مرا دستگیر..............خداوند تاج و لوا و سریر
خداوند جوی می و انگبین..............همان چشمهی شیر و ماء معین
اگر چشم داری به دیگر سرای..............به نزد نبی و علی گیر جای
گرت زین بد آید گناه منست..............چنین است و این دین و راه منست
برین زادم و هم برین بگذرم..............چنان دان که خاک پی حیدرم
دلت گر به راه خطا مایلست..............ترا دشمن اندر جهان خود دلست
نباشد جز از بیپدر دشمنش..............که یزدان به آتش بسوزد تنش
هر آنکس که در جانش بغض علیست..............ازو زارتر در جهان زار کیست
نگر تا نداری به بازی جهان..............نه برگردی از نیک پی همرهان
همه نیکی ات باید آغاز کرد..............چو با نیکنامان بوی همنورد
از این در سخن چند رانم همی..............همانا کرانش ندانم همی
همان
گونه که هر گونه تصرف نامشروع و اسراف و تبذیر،در اموال شخص مجاز نیست در
حکومت اسلامی نیز هر گونه اسراف، حیف و میل و تحمیل بر بیت المال، مسئولیتی
مضاعف دارد.
همان
گونه که هر گونه تصرف نامشروع و اسراف و تبذیر، به موجب «ایمان به مسئولیت
انسان در پیشگاه خدا»، در اموال شخص مجاز نیست در حکومت اسلامی نیز هر
گونه اسراف، حیف و میل و تحمیل بر بیت المال، مسئولیتی مضاعف دارد و به
همین جهت در نظام مدیریت امیرالمومنین (ع) بیش از هر موضوع مهم دیگر، یا
مسائل جانبی و جزیی دیگر، نسبت به بیت المال حساسیت مشاهده می شود.
به
گزارش تسنیم، مردمی که تبعیض های ناروای دوران قبل را دیده بودند، در
حکومت علی (ع) نظاره گر عدالت بودند، به گونه ای که علی (ع) ملاحظه ی احدی
را نمی کرد و از سرزنش هیچ کس نمی هراسید. آنچه در نظر او مهم بود برقراری
عدالت و به دست آوردن رضای خدا بود.
گردنبندی
را دختر علی (ع) از علی بن ابی رافع، خزانه دار بیت المال، عاریه گرفت تا
پس از سه روز پس دهد. علی (ع) خزانه دار را خواست و گفت :چگونه بدون اجازه ی
من و مسلمین چنین کاری کرده ای؟
آیا
همه ی زنان مهاجر و انصار در روز عید با چنین زیوری، آرایش می کنند؟ علی
بن ابی رافع گوید من آن را از دختر علی (ع) گرفتم و در جای خود گذاشتم.
همچنین در آن هنگام که برادرش عقیل از او خواست که بیش از حد، از بیت المال
به او بدهد، با او چنان برخورد کرد که برای دیگران نیز درس عبرت باشد. لذا
خود می گوید:
عقیل
برادرم را دیدم که به شدت فقیر شده بود و از من می خواست کیسه ای از گندم
های شما را به او ببخشم، کودکانشان را دیدم که از گرسنگی موهایشان ژولیده و
رنگشان بر اثر فقر دگرگون گشته بود، عقیل باز هم اصرار کرد من به سخن او
توجه کردم. او تصور نمود که من دینم را به او می فروشم و به دلخواه او قدم
برمی دارم و از راه و رسم خویش دست می کشم. آهنی در آتش گداختم، سپس آن را
به بدنش نزدیک ساختم تا با حرارت آن عبرت گیرد، ناله ای سر داد! گفتم: هان!
ای عقیل از آن تفتیده ای که انسانی آن را به بازیچه سرخ کرده ناله می کنی،
اما مرا به سوی آتشی می کشانی که خداوند جبار با شعله ی خشم و غضبش آن را
برافروخته است.(1).
علی (ع) چنان در مورد بیت المال احساس مسئولیت ویژه داشت که صاحب کتاب الغارات می نویسد:
علی
(ع) هر روز جمعه، محل بیت المال را جاروب می کرد و آب می پاشید و دو رکعت
نماز به جا می آورد و می گفت: شما دو تا در روز قیامت، در حق من شهادت
دهید.(2)
علی (ع) در بخشنامه ای به حاکمان و فرمانداران می فرماید:
قلم
ها را تیز کنید، ریز بنویسید، سطرها را نزدیک به هم و کم فاصله بنگارید،
تنها به ادای مقصود اکتفا کنید. به طور کلی از زیاده روی دوری کنید، زیرا
بیت المال مسلمانان نمی تواند آن را تحمل کند.(3)
امیرالمومنین (ع) نظیر چنین دستوری را به کاتب
خود عبیدالله بن ابی رافع داده است.(4).
*****
(1)
نهج البلاغه، خطبه ی 224، ص 326. «و الله لقد رایت عقیلا و قد املق حتی
استماحنی من برکم صاعا و رایت صبیانه شعث الشعور، غبر الالوان من
فقرهم....».
(2)
الغارات، ابن هلال ثقفی، ج 1، ص 33، چ 2، تحقیق سید جلال الدین المحدث.
«عن مجمع ان علیا کان یکنس بیت المال کل یوم جمعه ثم ینضحه بالماء ثم یصلی
رکعتین ثم یقول تشهد ان لی یوم القیمه.».
(3) الغارات، ج 1، ص 46.
(4) نهج البلاغه ی، صبحی الصالح، کلمه ی 315.
منبع : اولویت ها و حساسیت ها در مدیریت امام علی علیه السلام - ابراهیم نزهت
تبلیغات 
